Reading The
Life of Jews in Poland before the Holocaust: A Memoir of Ben-Zion
Gold, I simply cannot believe that these events took place in Radom, the city
where I lived at that time. It is true, the Author is a bit older than me, but
his world does not touch mine at any point - neither in school, nor in church,
nor in scouting. Even the described streets are known to me only by name. More
importantly, this world is extremely serious, and the considerations and
choices of this teenage Jewish boy are those of an adult male...
Andrzej Wajda (from the introduction)
*
Ben-Zion
Gold’s memoir brings to life the world of a million Jews in pre-World War II
Poland who were later destroyed by the Nazis. Warmly recalling the
relationships, rituals, observances, and celebrations, Gold evokes the sense of
family and faith that helped him through the catastrophe that followed. With
him we experience the life and institutions of the time: the Heder and
hooky playing, his encounter with Hassidism, the courtship and marriage of his
oldest sister, and the author’s own first inkling of love. And with him, we
recapture the memories that made life worth living in the face of disaster,
along with the experience of the human capacity for evil that tested and
transformed his faith as it devastated his world. Finally, Gold tells of the
fate of his family and of his own escape from that fate.
*
"Rabbi Gold writes
with a rare combination of insight and understanding; the result is a
fascinating, instructive and uniquely intimate memoir."--Ruth Anna Putnam,
professor emerita of philosophy at Wellesley College and editor of "The
Cambridge Companion to William James"--Ruth Anna Putnam (09/08/2005)
"This beautifully written and moving
account of his youth as a member of a traditional religious Jewish family in
Radom in central Poland, by Ben-Zion Gold, stands out among Holocaust memoirs.
Gold lovingly recreates this destroyed world and attempts to convey its deep
spirituality, while distancing himself from its fundamentalism and ethnic
self-centeredness. This is one of the most uplifting accounts of the resilience
of the human spirit I have read in recent years."--Antony Polonsky, Walter
Stern Hilborn Professor of Judaic and Social Studies at Brandeis University and
coeditor of "Contemporary Jewish Writing in Poland: An Anthology"--Antony
Polonsky
"This book is quite different in character
from existing Holocaust memoirs. It is an eyewitness account of a lost milieu
and it tells us, as the saying goes, not how European Jews died but how they
lived."--Robert Alter, professor of comparative literature at the
University of California, Berkeley, and author of "The Five Books of
Moses: A Translation with Commentary"--Robert Alter (09/08/2005).
Czytając Ciszę
przed burzą. Życie polskich Żydów przed Holokaustem Ben-Ziona Golda wprost
nie mogę uwierzyć, że te wydarzenia miały miejsce w Radomiu, mieście, w którym
wtedy mieszkałem. To prawda, Autor jest nieco starszy ode mnie, ale jego świat
nie styka się z moim w żadnym punkcie – ani w szkole, ani w kościele, ani w
harcerstwie. Nawet opisane ulice są mi znane tylko z nazwy. Co ważniejsze, ten
świat jest niezwykle poważny, a rozważania i wybory tego nastoletniego
żydowskiego chłopca są rozważaniami i wyborami dorosłego mężczyzny…
Andrzej Wajda (ze
wstępu)
*
Pamięć o
europejskich Żydach została zdominowana przez Holokaust. Napisano o nim tysiące
książek, ale tylko kilka o tym, jak żyli polscy Żydzi, zanim ich zamordowano.
Holokaust był niewątpliwie największą tragedią w żydowskiej historii. Jest
jednak błędem traktowanie go jako jedynego jej dziedzictwa. Jest nim bowiem
przede wszystkim to, jak żyliśmy i co zdążyliśmy zbudować przed Holokaustem -
bogata literatura religijna i świecka, muzyka chasydów i klezmerów, żydowskie
piosenki, sztuka. O różnorodności żydowskiego życia w przedwojennej Polsce
świadczy ogromna liczba gazet i czasopism wychodzących w dwudziestoleciu
międzywojennym w jidysz, po polsku i hebrajsku. Niezamożni polscy Żydzi
wydawali więcej dzienników i periodyków niż znacznie liczniejsi i bogatsi Żydzi
amerykańscy. Ta kulturowa i religijna spuścizna zasługuje na pamięć potomków
zamordowanych Żydów europejskich. Moje wspomnienia opisujące tradycję i
obyczajowość mojej rodziny i całej żydowskiej społeczności, w której
dorastałem, są może małą, ale istotną częścią tej pamięci.
Ben-Zion Gold
Web & Photos by Lech Mikulski