I read the previous volume of Gefilte film. Jewish
themes in the cinema, with great interest. The next one is even more
interesting. The sketches that make up it speak not only about cinema, not only
about the Holocaust in cinema, but about our perception of these events: about
the temptations to tame them, about helplessness, about the courage to take up
impossible topics, and finally about the mythical power of this unique
experience for humanity. The texts are not only proof of the erudition of their
authors - written with passion, from a personal perspective, they are a testimony
to the deeply lived reception of the discussed films.
I thought I knew almost everything about it. Reading
the volume edited by Joanna Preizner showed me that I was wrong.
Agnieszka Holland
*
The series Gefilte film. Jewish themes in cinema – invented and edited by Joanna Preizner, PhD, – is a pioneering achievement in
Polish film studies. Recognized authors from academic circles present their
interpretations of outstanding film works produced in different times and
countries, concerning the history and traditions of the Jews.
The third volume of Gefilte film familiarizes
Polish readers with films about the nation living in the diaspora for
centuries, problems related to Jewish identity, the wartime Holocaust, the
Survivor syndrome, the fate of heroes involved in various life conflicts. All
articles present a high scientific level, interpret and explain films, place
them in significant cultural contexts, introduce the audience to the complex
existential problems of the protagonists and - last but not least - teach
understanding and tolerance for otherness.
Professor Grażyna Stachówna
*
I miss their presence. They've been gone for so many
years and they'll never be here again the way they used to be. I was born when
they hadn't walked the streets of Poland for a long time. Most of them were
swallowed up by the Holocaust, and those who survived and tried to build a new
life on our – theirs and mine – land were expelled from Poland two decades
later. I heard the first word in Yiddish as a teenager, and then I saw the
first Jewish cemetery. Actually, it was not a Jewish cemetery, but a strange,
uneven meadow, marked with broken Matzevahs.
By writing and talking about Jews, their history,
religion and culture, I try to undo what happened. Not the Holocaust and Exile
- because it is impossible to undo them. I would like to undo the Oblivion.
The next volume of Gefilte film series shows
that I am not the only one.
Joanna Preizner (from the introduction)
Z wielkim
zainteresowaniem przeczytałam poprzedni tom Gefilte film. Wątki
żydowskie w kinie - a kolejny jest jeszcze ciekawszy. Składające się na
niego szkice mówią nie tylko o kinie, nie tylko o Holokauście w kinie, ale o
naszej percepcji tych wydarzeń: o pokusach ich oswojenia, o bezradności, o
odwadze podejmowania tematów niemożliwych, wreszcie o mitycznej sile tego
szczególnego doświadczenia ludzkości. Teksty są nie tylko dowodem erudycji ich
Autorów - napisane z pasją, z osobistej perspektywy, są świadectwem głęboko
przeżytego odbioru omawianych filmów.
Wydawało mi się,
że wiem na ten temat niemal wszystko. Lektura redagowanego przez Joannę
Preizner tomu pokazała mi, że się myliłam.
Agnieszka Holland
*
Seria Gefilte film. Wątki żydowskie w
kinie – wymyślona i redagowana przez dr Joannę Preizner – jest na gruncie polskiego
filmoznawstwa osiągnięciem pionierskim. Uznani autorzy z kręgów akademickich
przedstawiają swoje interpretacje wybitnych dzieł filmowych wyprodukowanych w
różnych czasach i krajach, a dotyczących historii i tradycji Żydów.
Trzeci już tom Gefilte
film…oswaja w świadomości polskich czytelników filmy opowiadające o
narodzie przez wieki żyjącym w diasporze, problemach związanych z żydowską
tożsamością, wojenną Zagładą, syndromem Ocalonego, o losach bohaterów
uwikłanych w różnorodne konflikty życiowe. Wszystkie artykuły prezentują wysoki
poziom naukowy, interpretują i objaśniają filmy, wpisują je w znaczące
konteksty kulturowe, przybliżają odbiorcom skomplikowane problemy
egzystencjalne protagonistów oraz – last but not least – uczą zrozumienia i
tolerancji dla inności.
prof. dr hab.
Grażyna Stachówna
*
Brakuje mi ich
obecności. Tyle lat ich nie ma i nigdy już nie będą tu tak, jak byli kiedyś.
Urodziłam się, kiedy od dawna nie chodzili po polskich ulicach. Większość
pochłonęła Zagłada, a tych, którzy przeżyli i próbowali na naszej – ich i mojej
– ziemi budować nowe życie, wygnano z Polski dwie dekady później. Pierwsze
słowo w jidysz usłyszałam jako nastolatka, wtedy też zobaczyłam pierwszy
kirkut. To właściwie nie był kirkut, tylko dziwna, nierówna łąką, gdzieniegdzie
poznaczona połamanymi macewami.
Pisząc i mówiąc o
nich próbuję odczarować to, co się stało. Nie Zagładę i Wygnanie - bo tego
cofnąć nie sposób. Chciałabym odczarować Niepamięć.
Kolejny tom serii Gefilte
film pokazuje, że nie jestem jedyna.
Dr Joanna Preizner (ze wstępu)
Web & Photos by Lech Mikulski